Να εξαντλήσουμε τις δυνατότητες αξιοποίησης των εγχώριων ενεργειακών πόρων και ειδικά των μικρών υδροηλεκτρικών

Τρίτη 12 Ιουλίου 2022

Εν έτη 2022, αναπολούμε πίσω στα βήματα που έγιναν για να φτάσουμε εδώ και ταυτόχρονα κοιτάμε την υφιστάμενη κατάσταση. Από τη μία οι προσπάθειες αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ με συνεχείς νομοθετικές ρυθμίσεις απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας οι οποίες οδήγησαν σε έκρηξη του επενδυτικού ενδιαφέροντος για υλοποίηση νέων έργων για να επιτύχουμε τους συνεχώς πιο αισιόδοξους στόχους. Από την άλλη, ανεξέλεγκτες και απρόβλεπτές στρεβλώσεις της αγοράς – σίγουρα επηρεαζόμενες από τις διεθνείς συνθήκες – οι οποίες δεν επιβεβαιώνουν στον απλό καταναλωτή το λόγο για τον οποίο θέλουμε και άλλες ΑΠΕ.

Κι αυτό γιατί, για οποιοδήποτε λόγο και να συμβαίνει αυτό, ο τελικός καταναλωτής, δεν βλέπει την μεγάλη εικόνα αλλά την καθημερινότητα του και την επιβάρυνση στις συνθήκες διαβίωσής του. Άρα, όλοι  εμείς που εκπροσωπούμε τις ΑΠΕ πρέπει να δούμε τι δεν κάνουμε καλά, γιατί σίγουρα κάτι δεν κάνουμε καλά.

Ζητήσαμε και φτιάξαμε απελευθερωμένη αγορά και χρηματιστήριο ενέργειας για να έχουμε  διαφάνεια, σωστή αποζημίωση των συμμετεχόντων (που για τις ΑΠΕ είναι ρυθμισμένη) με τελικό στόχο την ελάχιστη επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή. Αυτό δεν είναι άλλωστε που πρεσβεύουμε και διακηρύσσουμε όλοι; Τι πετύχαμε; Μια κατάσταση στην οποία οι ίδιοι οι συμμετέχοντες δεν είναι οι ρυθμιστές, αλλά άλλοι, εξωγενείς, υποκειμενικοί παράγοντες. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες έρχονται να ρυθμίσουν, όχι εξωγενείς και παγκόσμιους παράγοντες, αλλά εσωτερικές στρεβλώσεις. Και πάντα κοιτώντας την αγορά, τον τελικό καταναλωτή, αποδεικνύοντας στην πράξη και πάλι ότι κάτι δεν πήγαινε σωστά.

Τα τελευταία χρόνια, πράγματι, υπήρξαν ρυθμίσεις που στόχευαν στην προώθηση και αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, ρυθμίσεις που σε ένα βαθμό είχαν αποτέλεσμα. Ρυθμίσεις όμως, που όπως και στον ιππόδρομο, ευνοούσαν κάθε φορά συγκεκριμένο «άλογο». Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, μια ευνομούμενη χώρα, έχοντας συγκεκριμένο στόχο, προσπαθεί να τον επιτύχει προωθώντας πρώτα από όλα τα συγκριτικά εγχώρια πλεονεκτήματά της και όχι προωθώντας τις παγκόσμιες τάσεις, γιατί ναι μεν αυτές αποδίδουν γενικά, αλλά μπορεί να μην είναι σωστές και να μην συμφέρουν την χώρα που ζούμε. Με λίγα λόγια δεν πρέπει να κάνουμε πάντα ότι γίνεται στην «Ευρώπη» ή στον «κόσμο» αλλά να βλέπουμε τι από ότι γίνεται στην «Ευρώπη» ή στον «κόσμο» ταιριάζει στη χώρα μας, για το καλό της.

Αντ’ αυτού εμείς πήραμε τα καλά της Ευρώπης και τα εφαρμόσαμε στη χώρα μας – με την εφευρετικότητα που μας διακρίνει – και καταφέραμε να δημιουργήσουμε όχι μία, αλλά πολλές νόμιμες στρεβλώσεις. Δείτε π.χ. το πως καταφέραμε να ξεπεράσουμε τους περιορισμούς και την ουσία των ενεργειακών κοινοτήτων και πως καταφέραμε να τις κάνουμε στην ουσία ανώνυμες εταιρείες – οι οποίες όμως απολαμβάνουν τις ευνοϊκές ρυθμίσεις του νομοθετικού πλαισίου – δείτε πως καταφέραμε να αξιοποιηθούν απλοποιήσεις προς όφελος λίγων ή πως καταφέραμε να προωθήσουμε τεχνολογίες που στην ουσία δεν έχουν καμία προστιθέμενη αξία στη χώρα αλλά αντίθετα αυξάνουν αρνητικά το ισοζύγιο συναλλαγών.

Σίγουρα απαιτείται να γίνουν πολλά και σίγουρα υπάρχουν λύσεις οι οποίες όμως θα πρέπει για να εφαρμοστούν να ξεφύγουν από την λογική της εξαίρεσης και της μικροπολιτικής.

Τα «ξεχασμένα» μικρά υδροηλεκτρικά

Όσον αφορά τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα είναι αυτονόητο και ειλικρινά κουραστικό να αναφέρουμε ότι θα πρέπει να είναι η τεχνολογία που θα έπρεπε να προωθηθεί και να εξαντληθεί πριν από όλες τις άλλες. Κάθε μικρό υδατόρευμα σε κάθε δήμο και σε κάθε κοινότητα – με δεδομένη της μορφολογία του ελληνικού χώρου – θα έπρεπε να έχει εγκατεστημένο και σε λειτουργία ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο. Είναι ανούσιο να παραθέσουμε και πάλι στο παρόν τους λόγους που αυτό επιβάλλεται. Είναι αυτονόητο. Και όσο δεν τον αντιλαμβάνονται όλοι αυτοί που παίρνουν της αποφάσεις και διαμορφώνουν τις συνθήκες, τόσο οι ίδιοι θα συμβάλουν – στην αντίστοιχη αναλογία – στην διατήρηση του προβλήματος και των στρεβλώσεων.

Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και ενισχύονται και από το πρόσφατο σχέδιο νόμου για τη Β’ φάση της αδειοδοτικής διαδικασίας των Α.Π.Ε. το οποίο:

  • προσανατολίζεται μονοπωλιακά στην ρύθμιση θεμάτων συγκεκριμένων τεχνολογιών και ενθαρρύνει την υπερβολική διείσδυση και την σχεδόν μονοκαλλιέργεια των ΦΒ, με ότι αυτό συνεπάγεται στην διαμόρφωση των συνθηκών αγοράς και δικτύου.
  • Αγνοεί ή αφήνει ασάφειες και κενά – για άλλη μια φορά – στη ρύθμιση θεμάτων άλλων τεχνολογιών, όπως τα ΜΥΗΕ για τα οποία δεν έχει καμία διαφοροποίηση (την οποία θεωρούμε επιβεβλημένη)
  • επιδιώκει στην απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης έτσι ώστε να χρειάζονται μόνο δύο χρόνια για την αδειοδότηση Φ/Β και Α/Γ, ενώ δεν υπάρχει καμία σχεδόν ρύθμιση που να συμβάλει στην επίσπευση της αδειόδοτησης των ΜΥΗΕ, για τα οποία η υπάρχουσα κατάσταση από αδειοδοτικής πλευράς κυρίως, είναι συντριπτικά εις βάρος τους τη στιγμή που έχουν να αντιμετωπίσουν μία ασυγκρίτως δυσκολότερη διαδικασία αδειοδότησης σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες.
  • αγνοεί για πολλοστή φορά ότι το υφιστάμενο αδειοδοτικό πλαίσιο των ΜΥΗΕ είναι σε απόλυτη δυσαρμονία α) με την δηλωμένη κατεύθυνση του υπουργείου και της πολιτείας, όπως αυτή έχει εκφραστεί μέσω του πορίσματος της από 26.05.2016 έκθεσης της αρμόδιας Υποεπιτροπής Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής, με το οποίο η επιτροπή δηλώνει ότι θεωρεί απολύτως αναγκαία την προώθηση των Μικρών Υδροηλεκτρικών και προτείνει την ενίσχυση της ανάπτυξης τους, και β) με το ΕΣΕΚ στο οποίο αναφέρεται ότι «Ειδικά για τα ΜΥΗΕ που εκτίθενται σε πολυετείς αδειοδοτικές διαδικασίες η ύπαρξη ενός ξεκάθαρου πλαισίου με συνέχεια είναι απαραίτητη, ώστε να επιτευχθούν αυτά τα μεγέθη συμμετοχής από αυτήν την κατηγορία έργων».
  • εν τέλει, δεν λαμβάνει κανένα θετικό μέτρο για την αύξηση της διείσδυσης των ΜΥΗΕ, με τις διατάξεις του να αναμένεται να αποτελέσουν κυριολεκτικά και ουσιαστικά την ταφόπλακα ενός ολόκληρου κλάδου, μιας ολόκληρης τεχνολογίας, της παλιότερης, αποδοτικότερης και αποδεδειγμένα χρησιμότερης για την εγχώρια οικονομία, της τεχνολογίας των ΜΥΗΕ.

Αντιλαμβανόμαστε τις πιέσεις που υπάρχουν για ενίσχυση των ιδιαίτερων ομάδων (κοινοτήτων -αγροτών, κλπ), θα πρέπει όμως και οι έχοντες την δυνατότητα νομοθέτησης να αντιληφθούν την αυτονόητη ανάγκη για την αξιοποίηση των εγχώριων πόρων και της τεχνολογίας που εξαντλήθηκε σε όλη της Ευρώπη (όπως είναι τα ΜΥΗΕ) πριν από την προώθηση όλων των άλλων τεχνολογιών.

Κλείνοντας να επιβεβαιώσουμε το θέσφατο, ότι οι ΑΠΕ είναι η μόνη λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είτε αυτό είναι η επάρκεια ενέργειας, είτε το τελικό κόστος στον καταναλωτή. Οι ΑΠΕ είναι και φθηνές και μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της κοινωνίας. Το πρόβλημα είναι στον τρόπο μετάβασης από την σημερινή κατάσταση και στις σωστές (νομοθετικές) ρυθμίσεις που πρέπει (επιτέλους) να παρθούν.

————————–

Ο Κωνσταντίνος Βασιλικός είναι Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΣΜΥΕ

(Το άρθρο περιλαμβάνεται στον τόμο Greek Energy 2022 του energypress)

Πηγή: https://energypress.gr